پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

فرشاد مومنی که در نشست موسسه مطالعات دین و اقتصاد و با عنوان «بررسی رویکرد‌های نظری و تجربی در استقرار نظام ارزیابی صندوق‌های بازنشستگی کشور» سخن می‌گفت، با تاکید بر فوریت حل بحران این صندوق ها، این بحران‌ها را ناشی از سیاست‌هایی مانند تعدیل ساختاری اقتصاد ایران و نگاه چرتکه‌ای به این صندوق‌ها دانست و از فساد و مدیران نالایق در این صندوق‌ها انتقاد کرد. وی بیان داشت که در نظام تصمیم گیری ما افرادی هستند که شخصا آدم‌های محترمی هستند، اما صلاحیت تخصصی در زمینه اقتصاد توسعه ندارند. استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت، در شبکه‌های مجازی نطق قدیمی آقای رییس جمهور فعلی را می‌بینیم که می‌خواهد به دولت قبلی طعنه بزند و خطاب به دولت قبل می‌گوید «شما کاری کردید که قیمت دلار به ۵ هزار رسیده است»، ولی الان وقتی قیمت دلار را می‌بیند، چه حالی می‌شود؟ گزارش بدهد که چه تحویل گرفته، چه وعده داده و کارنامه اش چیست؟ شرم نمی‌کنند و راحت می‌گویند که از افزایش نرخ ارز سود نمی‌بریم و نقشی در آن نداریم.

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

فرشاد مومنی، اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی، در نشست موسسه مطالعات دین و اقتصاد بیان داشته است که در اقتصاد سیاسی عبارات تکان‌دهنده‌ای وجود دارد؛ وقتی می‌گویند مالیه حکومت خود حکومت است یعنی این سند ماهیت حکومت را نشان می‌دهد و گویای آن است که شعار و عمل حکومت تا چه اندازه همخوانی دارد. بودجه عریان‌ترین سندی است که رابطه واقعی موجود میان حکومت و مردم را به نمایش می‌گذارد. نبود چسبندگی کافی میان مردم با حکومت در اسناد مالی مهمی، چون سند بودجه سالیانه، به رقبای داخلی و خارجی انگیزه فعالیت می‌دهد. از آغاز امکان یافتن بودجه‌ریزی مبتنی بر تصویب پارلمان تا امروز خشن‌ترین و فاجعه‌بارترین مقاومت‌ها برای جلوگیری از اصلاح نظام بودجه‌ریزی در ایران از سوی قدرت‌های بزرگ خارجی صورت گرفته است. وقتی گزارش تفریغ بودجه شرکت‌های دولتی داده شد همه چیزی که انتشار عمومی پیدا کرد کمتر از دو صفحه بود، اما همین دو صفحه نشان می‌داد که سیاست‌زدگی حاکم بر ساختار سیاسی ایران چه فاجعه‌ای در بدنه کارشناسی حکومت پدیدار کرده است. از کل برنامه ششم توسعه ۹ درصد آن محقق شده و هیچ کس به این امر اعتراضی نکند؟ این چه شیوه نظارتی است؟ بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، دولت در ۱۱ زمینه به تورم شدت بخشیده است. وقتی با بحران‌هایی اقتصادی مواجهیم، ساخت سازه‌های ورزشگاهی از چه روی در اولویت است. آنهم توسط چینی ها؟ این ماجرای شوک درمانی که ریشه اصلی‌اش مالی‌سازی افراطی است، در نهایت منجر می‌شود به اینکه ساختار قدرت به تدریج و به صورت فزاینده به تسخیر مافیا‌ها در بیاید و در نتیجه فرآیند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع، منافع مافیا‌ها به منافع مردم و منافع ملی و آینده نظام مرجح دانسته می‌شود.

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: وقتی که تورم از حدود متعارف فراتر می‌رود و طولانی‌تر می‌شود، اساس جامعه را تهدید می‌کند؛ بنابراین باید به تعیین کننده‌های اصلی قدرت گفت که بدانند دارند گور خود را در درجه اول می‌کنند. چرا که بخش‌های وسیعی از مردم زجر و فقر و فلاکت را تجربه می‌کنند و ستون فقرات جامعه به لرزه در می‌آید.

دکتر فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی ضمن تشریح نشانه‌های فساد در ساختار حکومت‌ها، تاکید دارد، ما به‌شدت نیازمندیم در این کشور پرچم توسعه‌خواهی را بلند کنیم و اگر این اقدام نشود، روندهای معطوف به انحطاط و اضمحلال سرعت و شتاب غیرعادی‌تری پیدا خواهد کرد.

فساد امروز در جامعه ما یکی از مشکلات محوری است. در این که این فساد چه شکل و شمایلی دارد، سیستماتیک است یا یک اژدهای هفت سر. نظرات مختلفی وجود دارد اما فرشاد مومنی نگاهی متفاوت به آن دارد و سخنانش یک نگرانی جدی را نمایان می کند ... آیا کسی به فکر هست؟

فرشاد مومنی اقتصاددان معتقد است: فرشاد مومنی که در نشست بررسی ضرورت‌های توسعه خواهی در ایران در موسسه مطالعات دین و اقتصاد سخن می‌گفت، با بیان اینکه در این شرایط که با این نارساییها، تلخی‌ها و فرصت سوزی‌هایی روبرو هستیم، اندیشه توسعه، می‌تواند راه برون رفتی ایجاد کند، تصریح کرد: برای کسانی که طی بالغ بر سه دهه گذشته، بحث‌های من را دنبال کرده اند، این آگاهی وجود دارد که از آغازین روز‌های اجرای برنامه تعدیل ساختاری، یکی از مهمترین مولفه‌های تلاشهایم این بود که به مسئولین کشور که با نهایت توهم، به اینکه از طریق بسته سیاستی موسوم به تعدیل ساختاری گرهی از کشور بازکنند، دل بسته بودند، گوشزد کنم که برنامه تعدیل ساختاری، برنامه توسعه نیست. وی معتقد است:تا زمانی که احساس ناامنی و نااطمینانی به حداقل نرسد، امکان غلبه ظرفیت‌های دورنگری به کوته نگری فراهم نمی‌شود. ناامنی فراگیر، ریشه دارترین مانع توسعه در ایران است.

فرشاد مومنی، رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با اشاره به نتایج برخی مطالعات انجام شده در زمینه فقر که از سوی موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی انجام شده گفت: کشور در ۱۰ زمینه آسیب پذیر شده که یکی از آنها، حاشیه نشینی است؛ در حال حاضر میزان جمعیت حاشیه نشین از ۲۵ درصد کل جمعیت کشور در حال عبور است،

ستاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت: همین الان چیزی حدود ۱۱۱ واحد به اصطلاح تولید خودروی دارای پروانه بهره‌برداری و در دست اجرا داریم یعنی هنوز این شیرین کاری به عنوان تسهیل تولید راه نیفتاده است ما الان در این فضای رانتی و پرفساد ۱۱۱ جواز به نام خودروسازی داده‌ایم که برخی فقط پروانه هم دارند و برخی در حد اجراست.

رییس موسسه دین و اقتصاد اظهار داشت:مافیا‌ها و گروه‌های ذی‌نفع کشور را هل می‌دهند به سمت شوک درمانی، بدهکار کردن بیشتر حکومت و انحطاط بیشتر تولید!

ترکمان، کارشناس اقتصادی گفت: برای کوچک سازی دولت باید از هزینه‌ها در حوزه‌های آموزش و پرورش، بهداشت و درمان کاسته شود. در این زمینه، مساله وجود دستگاه‌های متعدد بودجه خوار است که باید تعداد آن‌ها تعدیل شود تا بخشی از منابع آزاد و صرف پروژه‌های عمرانی شود که مسیر دولت توسعه گرا باز شود.

رسول رئیس جعفری که درباره «چرایی سقوط سلسله‌ی پهلوی» در مؤسسه دین و اقتصاد سخن می‌گفت، پروژه‌ تاریخ شفاهی هاروارد را مبنای تحلیل خود دانست و گفت: درباره‌ اتفاقاتی که منجر به سقوط سلسله‌ی پهلوی شد، هم نگرش‌ها متفاوت است و هم کتاب‌های زیادی مثل «اقتصاد سیاسی» دکتر کاتوزیان یا «ایران بین دو انقلاب» آبراهامیان منتشر شده‌اند. یکی از آخرین کتاب‌هایی که چاپ شد کتاب مرحوم صابر بود؛ و من هفته‌ پیش کتاب دیگری را دیدم که خاطرات سناتور علی دشتی بود.

پاسداشت عزای سید و سالار شهیدان با آثار و گفتاری از: آیت الله شهید دکتر بهشتی، دکتر جوزف حرب، دکتر حسین علایی، مرحوم احمد عزیزی.

دکتر مومنی با تأکید بر اینکه ما باید به سمت دولت توسعه‌گرا برگردیم، گفت: بدین معنا دولتی داشته باشیم که می‌خواهد از طریق ارتقای بنیه تولیدی خودش و از طریق رقابت‌های سالم مبتنی بر دانایی و توانایی خلق ارزش کند

فرشاد مومنیگفت: درخواست ایران برای دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول اظهار داشت: این روزها مسئله تقاضای ایران برای وام‌گیری از صندوق بین‌المللی پول چه در ایران و چه در سطح دنیا به واسطه مسائل، چالش‌ها و حواشی زیادی که ایجاد کرده در مرکز توجه قرار گرفته و به نظر می‌رسد که فرصتی فراهم می‌کند تا ما از منظر اقتضائات توسعه ملی و در یک چارچوب دورنگرانه هم به این مسئله نگاه کنیم.

امسال به مناسبت صدمین سالروز ولادت استاد فقید مرحوم میر مصطفی عالی نسب قرار است مراسمی برای بزرگداشت ایشان در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شود.

یک اقتصاددان با بیان اینکه روحانی ۹۲ همین روحانی الان است با این تفاوت که در سال ۹۲ نقاب‌زده در عرصه حاضر شد، می‌گوید: مدام می‌گوییم مرگ بر آمریکا ، اما در عمل فرصت‌های شغلی جوانانمان را تقدیم همان‌ها می‌کنیم! به ازای واردات هر ۱ میلیارد دلار کالای ساخت داخل، ۱۰۰ هزار شغل در کشور از بین می‌رود کجای این مدیریت است!

۳۱ شهریور آغاز هفته دفاع مقدس و یادآور آغاز جنگ تحمیلی ۸ ساله است. نگاهی به تجارب اقتصادی کشور طی ۸ سال جنگ تحمیلی در همه ابعاد تولید، توزیع و تجارت شاید این روزها که به گفته بیژن زنگنه وزیر نفت سخت‌تر از دوران جنگ است خالی از لطف نباشد.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: از سال ۱۳۸۴ که این آقا مسئولیت را به عهده گرفت بااینکه طرفدارانِ بسیار افراطی داشت که هیچ منطقی را نمی‌پذیرفتند اما حتی آن افراطی‌ها هم پذیرفته بودند که در فاصلهٔ ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۰ وابستگیِ اقتصاد ایران به نفت خام فروشی جهش پیداکرده و وابستگیِ بودجهٔ دولت به درآمدهای نفتی هم به‌شدت افزایش پیداکرده، یعنی حتی طرفدارانِ آن دولت هم این دو نقص بزرگ را پذیرفته بودند

بر اساس آمارها نیمی از جمعیت ۸۰ میلیون نفری ایران غیرفعال‌اند و از جمعیت بیش از ۸۰ میلیون نفری ‎ایران «تنها ۱۴میلیون نفر» شغل تمام‌وقت (۴۴ساعت کار هفته) دارند. سوال اینجاست که این آمار چقدر با استاندارد جهانی مطابقت دارد؟